Nhiều năm về trước, lần đầu tiên đi chùa, tôi chỉ biết đứng im lặng trước tượng Phật, chắp tay mà lòng ngây thơ, trong trẻo. Khi ấy, tôi không khấn gì nhiều, thậm chí còn không biết phải khấn gì cho đúng. Chỉ là một lòng thành kính, chỉ là một ước mong giản đơn được sống thiện lành hơn mỗi ngày. Thời ấy, lòng người còn nhẹ, đời sống còn ít gánh nặng. Nhưng rồi, thời gian trôi đi, tôi cũng như bao người khác, dần bước vào những guồng quay không ngừng nghỉ của cuộc sống.
Bận rộn, lo toan, mệt mỏi… những thứ ấy bủa vây lấy tôi. Cuộc sống mưu sinh với trăm thứ phải nghĩ, phải lo, đã âm thầm làm xáo trộn cái trong trẻo ban đầu. Có những ngày tôi tất bật từ sáng đến tối, có những đêm trằn trọc với những nỗi lo không tên. Từ chuyện cơm áo gạo tiền, đến sức khỏe, gia đình, công việc, bạn bè – tất cả như từng lớp sóng dồn dập, khiến lòng tôi đôi khi không còn yên được nữa.
Và rồi, trong một lần khác, cũng là bước chân vào một ngôi chùa yên tĩnh, tôi lại chắp tay đứng trước tượng Phật. Nhưng lần này, lòng tôi không còn nhẹ nhàng như lần đầu nữa. Khi nhắm mắt lại, thay vì chỉ thầm cảm ơn hay thầm mong được sống tử tế, tôi bắt đầu khấn. Tôi khấn xin công việc suôn sẻ, xin gia đình bình an, xin cho bản thân bớt bệnh tật, xin cho những ước mơ còn dang dở được thành tựu. Khấn xong một lượt, lại nghĩ thêm, lại khấn tiếp: xin cho bạn bè yên ổn, xin cho chuyện tình cảm thuận hòa, xin cho gặp may mắn trên đường đời.
Cứ thế, tôi khấn rất lâu, miên man từ chuyện lớn đến chuyện nhỏ. Khi mở mắt ra, lòng tôi không thấy nhẹ đi, mà thấy một chút chùng xuống. Tôi bối rối. Tự nhiên, trong lòng dâng lên một câu hỏi: mình vừa làm gì vậy? Mình đến trước Phật để khấn cầu điều gì, và vì sao lòng lại nặng hơn?
Ngồi xuống bậc thềm đá nơi sân chùa, nhìn bóng những cành cây đổ dài trong nắng, tôi lặng lẽ ngẫm nghĩ. Thật ra, trong đời sống mệt mỏi này, ai mà không mong được nhẹ bớt gánh nặng, ai mà không mong nhận về chút an lành? Nhưng hình như, trong cơn lo toan, tôi đã quên mất điều quan trọng nhất: Phật không phải là người gánh giùm mình mọi ước nguyện. Phật dạy cách tự mình bước qua đời sống bằng sự tỉnh thức và từ bi.
Tôi chợt thấy, những lời khấn xin của mình vừa rồi, không khác gì một bản danh sách yêu cầu. Cứ như thể tôi đang đứng trước một ai đó quyền năng, đọc ra từng điều mong muốn, mong được giải quyết hết thảy mọi phiền não. Tôi khấn xin nhiều đến mức quên mất rằng, việc lớn nhất cần làm là sửa lấy lòng mình, tu lấy nhân lành, chứ không phải chỉ đợi chờ sự ban phát.
Khoảnh khắc đó, tôi không trách mình. Tôi hiểu, giữa cuộc sống bộn bề này, những phút yếu lòng, những mong cầu giản đơn đều rất tự nhiên. Nhưng tôi cũng hiểu rằng, chính lúc ấy, mình cần tỉnh lại. Không phải để tự trách, mà để tự nhắc mình: hãy quay về cái tâm trong trẻo ngày đầu. Hãy đứng trước Phật với lòng nhẹ nhàng, không mưu cầu quá nhiều, không áp đặt quá nhiều, không ra lệnh rằng Phật phải cho mình cái này cái kia.
Từ lần ấy, mỗi khi đi chùa, tôi vẫn chắp tay, vẫn khấn nguyện. Nhưng lời khấn của tôi giản dị hơn rất nhiều. Tôi chỉ thầm thì trong lòng: “Xin cho con đủ trí sáng để phân biệt đúng sai. Xin cho con đủ lòng lành để thương người đúng cách. Xin cho con đủ nghị lực để bước qua những ngày khó.”
Chỉ thế thôi. Không xin thành công, không xin giàu sang, không xin đường đời trơn tru. Chỉ xin mình đủ mạnh mẽ, đủ tử tế, đủ kiên trì. Bởi tôi hiểu, nếu lòng mình sáng, lòng mình thiện, thì dù đi qua trăm ngã rẽ, cũng không lạc đường. Dù có gặp trăm lần sóng gió, cũng không mất niềm tin vào những điều tốt đẹp.
Đi chùa bây giờ, với tôi, không phải là để đổi lấy sự ban ơn nào đó. Đi chùa là để đứng yên giữa những ồn ào, để lắng nghe chính lòng mình. Là để nhớ rằng, bên trong mỗi người, đã có sẵn một ngọn đèn. Chỉ cần giữ ngọn đèn ấy cháy sáng, thì dù đời có tối bao nhiêu, mình cũng không ngã.
Đôi khi, có người hỏi tôi: “Đi chùa có cầu gì không?” Tôi chỉ cười, bảo rằng: “Cầu cho lòng mình không lạc.” Câu trả lời nghe có vẻ đơn giản, nhưng lại là điều tôi tâm niệm mỗi ngày. Bởi tôi hiểu, khi lòng mình không lạc, thì đường đời, dù dài, dù ngắn, cũng đều có thể đi hết bằng sự an yên.
Tôi biết, sẽ còn nhiều lúc mệt mỏi, sẽ còn nhiều lần yếu lòng, khi những nỗi lo lại dồn đến, khiến tôi chỉ muốn khấn xin đủ thứ. Nhưng tôi cũng biết, chỉ cần nhớ lại lần ấy, khi ngồi lặng trước sân chùa, tự nhận ra mình đã ra lệnh cho Phật như thế nào, thì tôi sẽ kịp dừng lại. Kịp lặng lòng. Kịp nhủ thầm: “Không xin nữa. Chỉ xin được sống tốt. Chỉ xin được bước đi tử tế.”
Có lần tôi khấn xin đủ thứ. Và cũng từ lần ấy, tôi học cách khấn xin ít đi, sống tốt hơn, tin vào hạt giống mình đang tự tay gieo mỗi ngày.
Trẻ đi, già trở lại nhà,
Giọng quê chưa đổi tóc đà hoa râm.
Trẻ con xúm lại xì xầm,
Hỏi rằng: khách có đi lầm đường chăng!
