Có những điều ta từng nghĩ sẽ giữ mãi, nhưng rồi một ngày, chính ta lại là người lựa chọn đặt xuống. Không vì không còn yêu, mà vì đã hiểu: giữ nữa chỉ làm cả hai thêm mỏi. Trong tinh thần từ bi, buông không phải là rời bỏ, càng không phải là sự vô tình. Buông là một biểu hiện sâu sắc của hiểu, của thương. Là khi ta nhận ra điều gì nên ở lại, điều gì nên để đi, và làm điều ấy với tất cả sự tử tế của lòng mình.
Người từ bi không giữ lại những gì không còn phù hợp, dù từng có lúc là tất cả. Họ đã từng trân trọng, từng cố gắng, từng gồng mình níu giữ. Nhưng sau những va chạm, những lần bất lực, họ nhận ra rằng giữ nữa là tự làm mình tổn thương. Và vì thế, họ buông – không vì hết tình, mà vì đã đủ thấu hiểu. Họ chọn buông như một cách giữ cho lòng mình được lành, cho người kia được tự do, và cho cuộc đời có thêm lối thoát nhẹ nhàng.
Buông không phải là chối bỏ trách nhiệm. Người từ bi vẫn đi đến tận cùng với những gì mình đã nhận. Họ không buông cha mẹ trong lúc yếu đau, không quay lưng với người bạn khi họ đang chênh vênh, không lơ là trước một lời hứa đã trót trao. Nhưng họ biết dừng đúng lúc khi thấy điều gì đó đã trở thành ràng buộc, đã khiến lòng không còn bình an. Buông là một hành động có chọn lọc, không phải buông xuôi. Buông để không níu nữa những gì níu chỉ làm lòng thêm xước.
Ta từng giữ một lời hứa đến kiệt sức, chỉ vì mình không muốn thành người nuốt lời. Nhưng rồi một hôm, chính người kia lại nói: “Không sao đâu, đừng gắng nữa.” Và lúc ấy, ta buông, nhưng không vì bị bỏ lại, mà vì hiểu rằng sự tử tế không nằm ở việc giữ mãi, mà ở việc biết đặt xuống đúng lúc. Người từ bi chọn buông với sự bình thản trong lòng, với nụ cười ấm trên môi, và sự sáng trong trong ánh mắt.
Buông trong từ bi là học cách chấp nhận rằng mọi thứ đều thay đổi. Người từng thân có thể thành xa lạ. Việc từng yêu có thể thành gánh nặng. Ước mơ từng cháy có thể thành tro. Và đó không phải là thất bại. Mà là chu kỳ tự nhiên của mọi duyên khởi – duyên hết thì tan. Người từ bi không tiếc nuối điều đã đi qua, bởi họ biết rằng: không có đoạn đường nào là vô nghĩa. Mỗi lần đi qua, dù chỉ một quãng ngắn, cũng đều để lại một bài học sâu sắc.
Buông cũng là tha thứ – một dạng tha thứ sâu nhất, dịu nhất. Là tha cho người đã từng làm mình đau. Tha cho cả bản thân vì những điều chưa đủ tốt. Có khi ta lỡ lời, lỡ bước, lỡ làm tổn thương ai đó. Người từ bi không dằn vặt mãi. Họ nhìn thẳng vào lỗi lầm, xin lỗi nếu cần, rút kinh nghiệm nếu nên, và rồi nhẹ nhàng bước tiếp. Buông là thôi giày vò mình. Buông là nói: “Mình sai, nhưng mình không mãi là người sai.” Và như thế, tâm mới không bị đục.
Có những đêm ta nằm trằn trọc, nghĩ về một điều không thể làm khác đi. Có những sáng ta tỉnh dậy, vẫn thấy tim nhói khi nhớ lại một khoảnh khắc cũ. Nhưng dần dần, khi buông, những cơn nhói sẽ dịu lại. Có thể không quên, nhưng sẽ không còn đau. Có thể không xóa, nhưng sẽ chỉ còn nhớ. Nhớ như một bài học. Nhớ như một kỷ niệm. Nhớ như một người từng rất thương.
Người từ bi không cần chứng minh mình mạnh mẽ.
Họ dám thừa nhận yếu mềm, dám rơi nước mắt khi cần. Nhưng sau nước mắt, họ lau khô và đứng dậy. Họ chọn sống tiếp, không để bản thân bị giữ lại trong những điều đã qua. Họ buông không phải để quên, mà để sống cho thật – thật với lòng mình, với cuộc đời, và với tất cả những ai còn đang ở lại bên cạnh.
Buông cũng là mở ra. Khi một cánh cửa khép lại, nếu không buông, ta cứ đứng mãi trước cánh cửa ấy mà tiếc. Nhưng khi buông, ta có thể nhìn quanh, và thấy những ô cửa khác đang chờ mình bước đến. Người từ bi buông vì họ muốn sống trọn vẹn cho hiện tại. Họ không ôm quá khứ để quên đi hôm nay. Họ không bám vào một điều đã cũ mà đánh mất những điều đang đến.
Có một loại buông rất đẹp – buông những kỳ vọng không thực tế. Ta không còn ép mình phải luôn vui, luôn giỏi, luôn đúng. Ta cho phép mình mệt, mình sai, mình nghỉ. Ta không cần trở thành ai đó. Ta chỉ cần là mình – phiên bản tốt hơn mỗi ngày. Người từ bi hiểu rằng: khi mình sống thật, mình mới có thể thương thật.
Và đến một lúc, khi ta thật sự buông được, ta sẽ cảm thấy lòng mình rộng rãi như bầu trời. Những điều nhỏ bé không còn khiến ta bận tâm. Một câu nói vô tình không khiến ta mất ngủ. Một điều chưa hoàn hảo không khiến ta tự trách. Ta sống nhẹ nhàng, đơn sơ, chân thành. Gặp ai cũng mỉm cười. Làm gì cũng hết lòng. Đi đâu cũng không thấy lạc. Vì trong lòng, đã đủ đầy.
Buông là kết thúc một điều cũ, nhưng là bắt đầu một cách sống mới. Một cách sống không vướng víu, không ràng buộc, không phải cố gắng gồng lên để được yêu thương. Người từ bi biết rằng: khi mình không giữ nữa, có thể mất vài điều, nhưng sẽ có cả một vùng trời mới trong lòng để ánh sáng tràn vào.
Và thế là đủ.
Chi bằng lúc chiều trời êm ả,
Việc điền viên vất vả mà vui.
Lên cao hát một tiếng dài,
Xuống dòng nước chảy ngâm vài bốn câu.
( Ui trời, nước chỗ này sâu. Cầm cần thả xuống mà câu cá mè)