Tôi đang học cách bớt ghét

Tôi không sinh ra với một tấm lòng rộng lớn. Tôi cũng không sống một cuộc đời luôn nhẹ nhàng, yên ấm để dễ dàng nhìn mọi người với đôi mắt bao dung. Tôi từng giận, từng trách, từng để cho những nỗi không ưa người khác lớn dần trong lòng mình. Mỗi lần nghĩ đến ai đó từng làm mình buồn, tim tôi lại co lại một chút, như người vừa hớp phải một ngụm trà nguội đã cũ. Không phải lúc nào tôi cũng nói ra, nhưng tôi biết mình vẫn còn giữ lại – giữ lại những khoảng tối không tên. Chúng không bùng cháy, không giằng xé, nhưng cứ lặng lẽ làm lòng tôi nặng hơn một chút mỗi khi nghĩ về ai đó.

Có người tôi không còn nhớ rõ mặt, nhưng vẫn nhớ cảm giác bị bỏ rơi trong một lần thất vọng. Có người tôi từng thương như máu thịt, nhưng đến một ngày quay lưng đi, để lại sau lưng tôi là sự ngơ ngác – và một niềm ghét ngấm ngầm, như cái bóng âm thầm theo suốt một đoạn đường dài. Tôi không phải là người dễ ghét, nhưng một khi đã ghét, tôi khó mà buông bỏ ngay được. Những ký ức về tổn thương cứ lặp lại, như bản nhạc cũ vẫn thỉnh thoảng bật lên trong lòng, dù đã cố bấm nút tắt từ lâu. Có khi, ghét cũng không xuất phát từ ác tâm. Ghét, đơn giản là vì từng tổn thương. Ghét, đơn giản là vì từng đặt nhiều kỳ vọng, và đã hụt hẫng quá nhiều lần. Ghét, cũng có khi là cách tâm mình tự vệ, trước những người từng khiến nó trầy xước.

Tôi từng ghét một người bạn thân vì một câu nói tưởng như vô tình mà lại làm tôi đau đến tận bây giờ. Tôi từng ghét một người anh vì ánh mắt coi thường những đam mê – những giấc mơ tôi nỗ lực theo đuổi. Tôi từng ghét mấy người yêu cũ vì đã dứt áo ra đi như chưa từng có gì với nhao. Những người đó, mỗi người để lại một lát cắt. Mỗi lát cắt, mỗi năm lại mòn đi một chút, nhưng vết in thì vẫn còn. Có lúc, tôi nghĩ mình đã quên. Nhưng chỉ cần ai đó nhắc tên họ, hoặc tình cờ đi ngang một con phố từng gắn với ký ức, lòng tôi lại rung lên – như cây đàn cũ gặp đúng nốt nhạc quen thuộc.

Tôi bắt đầu nhận ra: nếu mình cứ giữ mãi cảm giác ấy, mình sẽ không còn chỗ cho những điều mới, những người mới. Khi lòng mình đầy ắp sự đề phòng, thì cả nụ cười cũng trở nên hờ hững. Khi mình ghét người này, đề phòng người kia, thì ngay cả những người đến sau – dù họ chẳng làm gì – mình cũng khó mở lòng. Và như thế, ghét không chỉ là chuyện của quá khứ. Nó ảnh hưởng đến cả hiện tại, cả tương lai. Có lẽ, buông bỏ không phải là vì người kia xứng đáng được tha thứ, mà vì lòng mình xứng đáng được nhẹ hơn.

Tôi bắt đầu học cách bớt ghét. Không phải bằng cách ép mình phải thương. Mà bằng cách không kể lại nữa. Không kể lại những câu chuyện cũ trong các cuộc trò chuyện mới. Không cố kéo theo sự phẫn nộ của người khác để thấy mình được bênh vực. Không lặp lại câu chuyện tổn thương như một cách để giữ cho lòng mình luôn sục sôi. Tôi bắt đầu giữ yên. Bắt đầu chọn im lặng. Bắt đầu trả lại sự tĩnh lặng cho những mảnh ký ức đã thôi còn quan trọng.

Một người bạn từng nói với tôi: “Ghét ai, là mình đang cho họ ở mãi trong đầu mình mà không lấy tiền trọ.” Tôi nghe, cười. Nhưng ngẫm lại, thấy đúng quá. Có những ngày tôi chẳng làm được gì, chỉ vì vô tình đọc được một dòng tin nhắn cũ, hay nhìn thấy một bình luận vu vơ gợi lại chuyện xưa. Tâm tôi động. Lòng tôi bứt rứt. Và một ngày trôi qua như nước đổ nghiêng – chẳng giữ lại được giọt nào cho mình.

Tôi không thể trở thành người từ bi trong một sớm một chiều. Nhưng tôi đang học. Học từ chính những lần mình buông xuống được một chút. Học từ những lần nghĩ lại chuyện cũ mà lòng không còn quặn thắt. Học từ những lần chọn quay mặt đi thay vì đáp trả. Tôi chưa thương được người từng làm mình đau. Nhưng tôi học cách không làm đau thêm người nào khác. Đó cũng là một kiểu bắt đầu. Từ bi, không nhất thiết phải là yêu thương được tất cả. Có khi, chỉ là không để lòng mình trở nên cay đắng hơn từng ngày.

Tôi từng nghĩ: tha thứ là chuyện của ai đó cao thượng. Giờ thì tôi nghĩ khác: tha thứ là chuyện của người đủ mỏi. Mỏi rồi thì buông. Mỏi rồi thì thả. Mỏi rồi thì không muốn ghét thêm nữa. Có khi không phải vì mình thương người đó, mà vì mình thương mình. Thương cái tâm này, cái lòng này, cái đời sống này – đã đủ chật chội rồi, đâu cần chất thêm nữa.

Trong một lần dọn nhà, tôi nhặt lại chiếc khăn cũ đã ố màu. Một chiếc khăn từng là kỷ niệm, nhưng giờ không còn dùng nữa. Tôi nhìn nó rất lâu. Rồi gấp lại, đặt vào một chiếc hộp, dán nhãn: “Không cần mang theo.” Có những người, những chuyện, cũng giống như chiếc khăn đó. Đã từng rất nhiều cảm xúc. Nhưng giờ, không còn cần phải giữ sát bên mình nữa.

Tôi không quên. Nhưng tôi không cần nhớ kiểu cũ nữa. Tôi không ghét. Nhưng tôi cũng không cần thương trở lại. Tôi chỉ chọn sống một đời bình yên hơn – không đầy những cú lặp lại của tổn thương.

Và như thế, mỗi ngày trôi qua, tôi lại học thêm một chút:

Học cách bớt ghét.
Học cách buông yên.
Học cách không giữ ai mãi trong lòng bằng cảm xúc tiêu cực.

Tôi không dám nhận mình “thiện”, nhưng tôi đang thử gieo hạt lành từ những khoảng tối trong chính mình. Có thể hôm nay tôi chưa thương được ai, nhưng nếu tôi bớt ghét một người, thì lòng tôi cũng sáng thêm một đốm nhỏ. Và chỉ cần những đốm nhỏ ấy còn cháy, thì tôi biết: mình chưa bỏ cuộc trên con đường làm người hiền.

Nhân đây, cũng xin mượn mấy câu thơ của tiền nhân để bày tỏ tấm lòng :

Mơ khách đường xa, khách đường xa,
Áo em trắng quá nhìn không ra.
Ở đây sương khói mờ nhân ảnh,
Ai biết tình ai có đậm đà ?

—–

Tác giả : Nguyễn Duy. Hòa âm & Phối khí : ban Hoa Lệ.
Đây là tác phẩm tâm huyết của website www.TuBi.vn và Ngọc Kỳ Lân Y Đường.