Cái bóng của cha phủ lên những mùa nước nổi

Bữa nay con ngồi sau nhà, thò chân xuống đất còn đọng sương đêm, nghe mát rượi. Ngoài mé sông, lục bình trôi lờ lững, loang tím chen nhau như mấy chị đi hội chợ Tết, áo bà ba sặc sỡ khẽ chạm vai. Gió sông thổi ngang, lay mấy chùm bông điên điển vàng ruộm ngoài bờ, từng cánh rớt xuống nước nghe búng một tiếng nhỏ xíu, mà như tiếng má thở dài mấy bữa trước.

Hồi con còn nhỏ xíu, chắc chưa tròn bốn tuổi, cha hay cõng con qua bãi cỏ ướt sương. Đó là những buổi sáng mai, khi má còn nhóm lửa sau bếp, tiếng củi kêu lách tách, khói loang ngang mái, cha đi hái rau lang ngoài bờ mương. Con nằm trong mùng nghe tiếng chân cha bước, bật ngồi dậy níu áo đòi theo. Cha không nỡ để con ngồi nhà khóc, bèn khom lưng cõng con. Lưng cha còn đọng sương, mùi ngai ngái của đất quyện với hơi người, làm con rúc mặt vô vai cha, nghe an yên dữ lắm. Tay cha ôm chắc, bước chầm chậm trên bãi cỏ ướt, sợ con nghiêng té.

Đi ngang mấy bụi bông điên điển, cha ngắt mấy chùm bỏ vô nón lá đội trên đầu con, rồi cười: “Nhìn coi, con nhỏ mà đội bông như cô Tư xóm trên, chắc mai mốt cha gả lẹ cho coi.” Con chẳng hiểu, chỉ bứt hoa cười toe, hoa rớt lả tả xuống vai cha. Giờ nghĩ lại, mới hay cha nói chơi mà trong bụng chắc cũng tính tới chuyện con lớn, đi xa, bỏ cha má lại với khoảng sân này, bờ mương này.

Nhà mình khó. Má hay ngồi ngoài bếp chải tóc, ánh đèn nhỏ soi má, thấy mắt đỏ hoe. Cha ngồi bên, tay đặt lên vai má, vỗ nhè nhẹ. Cha không hứa mua nhà tường, không hứa sắm mái ngói đỏ au. Cha chỉ lặng lẽ gánh nước đổ lu, đi cày thuê cho người ta, tối về ngồi ngoài hàng ba nhìn xa xa. Có đêm rằm, cha đốt thuốc, khói quẩn quanh tóc bạc, mắt cha nhìn ra sông đen như mực.

Ngày còn trai tráng, cha từng gom tiền tính mở lò sấy lúa. Mùa đó cha đi coi đất, hỏi tre, hỏi tôn…mắt cha sáng lên như ai vừa hốt bạc. Ai dè năm đó nước nổi về sớm, lúa ngập, tiền mất. Vài ba lần như vậy, rồi cha không còn nói chuyện làm ăn lớn nữa, chỉ im. Má ngồi bên bếp, rút ống tre xối nước lên tay, nước văng mà mắt má đọng buồn. Con ngồi chồm hỗm  bậc cửa, chả hiểu, chỉ nhớ sau đó cha ít cười hơn, lời cha cũng ngắn lại.

Nhưng cha chưa từng đổ thừa ai. Cha không oán ông trời, cũng không trách người ta. Cha đi làm mướn, giữ ruộng mùa lúa trổ, tránh vịt lạ vô ăn. Tối về, cha chẻ hom rau muống, tiếng dao khứa nghe cộc cộc hiền khô. Con ngồi kế bên, ngó tay cha xóc rau, nhớ hồi sáng cha cõng con qua bãi cỏ, nghe tim chùn lại.

Bữa đó cha chèo ghe chở con ra đồng hái bông điên điển. Mặt nước vàng loang ánh mặt trời sắp lặn, từng đợt sóng nhỏ vỗ vô mạn ghe nghe lóc bóc. Cha với tay ngắt mấy chùm điên điển, bỏ vô lòng ghe, rồi xoa đầu con. Gió sông lướt qua, tóc cha bay chạm má con, nhột mà không né. Con hỏi: “Cha, sao bông này dễ rụng quá vậy?” Cha cười hiền: “Tại nó nhẹ tênh, gió đụng là rớt. Đời cũng vậy con, nhẹ thì gió đưa đi xa, nhưng coi chừng rơi.”

Con nhớ hoài, tới giờ. Lắm lúc ngồi quán cà phê trên phố, nhìn người ta bận áo vest sang trọng, nói chuyện làm ăn bạc tỉ, con cũng thèm. Nhưng rồi nghĩ tới cha, tới ánh mắt cha khi ngắt bông điên điển, thấy lòng mình mềm xuống, không dám ganh.

Con lớn lên, đi học xa, rồi làm luôn trên Sài Gòn. Má thỉnh thoảng gọi điện kêu về ăn giỗ, về coi lại cha. Con hẹn lần hẹn lữa. Má nói dạo này cha hay ra sân ngó mấy gốc bông trang má trồng. Nhà mình đâu có đẹp, má cười: “Nhưng có bông, cha nói khỏi xấu mặt với ai.”

Có người nghe chuyện nhà mình, cười cười bảo: “Vậy là cha em thất bại rồi.” Con không cãi. Người ta đâu biết, cha thất bại chuyện mở lò, chuyện buôn bán, chớ cha không thất bại chuyện làm người. Cha để cho con một ngạch cửa không ai ghé đòi nợ, một sân không dính tiếng chửi, một giếng nước không mang hờn oán. Con đi xa mấy năm, lòng vẫn nhẹ tênh vì nhà mình sạch, không vướng mắc với ai.

Đêm nay con nằm trên giường thành phố, mở cửa sổ ra chỉ thấy ánh đèn vàng khè, không giống trăng quê. Con khép mắt, tưởng lại bờ ao cũ, có cha ngồi bên mấy bông súng vừa ngoi lên mặt nước, tím thẫm. Cha từng nói: “Nước còn trong là còn cá, bông súng còn nở là đất này còn thương mình.” Nghe thiệt quê mùa, mà bây giờ mới biết, đó là thứ bình an ít tiền nào mua được.

Mai này nếu con có lỡ, không làm nên chuyện như người ta mong, con cũng không buồn lâu. Con sẽ tìm bờ đất nào ngồi, thọc chân xuống đất còn ẩm, ngắt mấy lá cỏ may vò trong tay cho thơm, rồi tự nhủ: “Thất bại cũng được, miễn tim còn mềm, tay còn biết san ra.” Câu đó cha chưa từng nói, nhưng con nghe trong tiếng thở cha buổi tối, trong ánh mắt cha nhìn xa xa, trong lưng áo cha cõng con qua bãi cỏ ướt sương.

Ngoài mé sông, gió lùa qua, lay mấy dây lục bình, lay luôn mấy đóa bông trang đỏ rực trước ngõ. Con ngó mà tưởng cha đang cười, rồi giơ tay ngoắc con vô ăn cơm. Tiếng má gọi vọng ra: “Vô bưng chén đi con!” nghe êm hơn tiếng ai khen con trên phố. Con đứng dậy, phủi mấy hạt đất dính trên gối, lòng nhẹ tênh. Nhẹ mà không dễ rớt, vì có cái bóng cha phủ lên hoài, che nắng, che giông cho con.

Mai mốt nếu gió sông có ghé ngang, con sẽ nhắn: “Gió ơi, lòn vô hàng ba, chạm lên ghế tre cha hay ngồi, nói giùm con nghe: con lớn rồi, không sợ gió lộng, chỉ sợ không còn nghe tiếng cha gọi trong giấc mơ.” Rồi gió sẽ không trả lời, chỉ lướt qua, để lại mùi sương ngai ngái như mùi áo cha ngày cõng con qua bãi cỏ, mát rượi mà thương, y như cha đang ngồi đó, xoa xoa đầu con, không nói gì hết, mà để tim con an yên tới chừng nào.